بازدید امروز : 2
بازدید دیروز : 2
کورتون نام عامیانه گروهی از داروهاست که خاصیت مسکن و تضعیف سیستم ایمنی بدن را داشته و در درمان تعداد زیادی از بیماریها کاربرد دارند. نام علمی این داروها کورتیکواستروئید است و به شکل قرص، آمپول، اسپری و پمادهای موضعی در بازار وجود دارند .
پردنیزولون، بتامتازون، دگزامتازون، متیل پردنیزولون، تریامسینولون، هیدروکورتیزون وکلوبتازول همه از انواع کورتونها هستند .
برای درمان برخی از بیماریها به عنوان مسکن فوری از انواع کورتونها استفاده میشود. مثلا در حساسیتهای شدید تزریق یک آمپول کورتون میتواند نجاتبخش باشد یا در حملات شدید آسم استفاده از کورتون خوراکی یا تزریقی باعث باز شدن راههای هوایی و بهبودی میشود. در بسیاری از بیماریهای پوستی حاد نیز پمادهای حاوی کورتون برای تسکین علامتی به کار میروند .
موارد بیشماری از کاربرد این داروها در درمان درازمدت بیماریها وجود دارد که قابل جایگزینی با هیچ داروی دیگری نیستند و به دلیل خاصیت تضعیف ایمنی کورتونها استفاده وسیع از این داروها برای درمان بیماریهای خود ایمنی صورت میگیرد. مثلا برای درمان روماتیسم مفصلی، انواعی از بیماریهای کلیوی، نوعی از هپاتیت که هپاتیت خودایمنی نامیده میشود و انواعی از بیماریهای پوستی مزمن استفاده از کورتون به مدت طولانی کاربرد دارد .
درمان بیماری کرون که یک بیماری رودهای است و بیماری اماس نیز در مراحل مختلف با کورتونها صورت میگیرد .
درمان طولانی مدت با کورتون اگرچه باعث رهایی بیمار از درد و رنج بیماری میشود، اما منجر به وابستگی و ایجاد عوارض متعدد میشود. برای فرار از این مشکل بزرگ اکنون شکلهایی از این دارو طراحی شده است که به صورت متمرکز روی قسمت خاصی تاثیر میگذارد و به این ترتیب با مقادیر کم اثرات خوب و موثری ایجاد میشود و عوارض به حداقل میرسند .
اسپریهای تنفسی مثال خوبی برای این فرم دارو هستند. اسپری بکلومتازون و فلوتیکازون در حال حاضر اساس درمان درازمدت آسم هستند و خوشبختانه عوارض بسیار کمی دارند. اسپری بینی این داروها نیز موجود است که با کمترین عارضه در درمان حساسیتهای فصلی به کار میروند. در مورد بیماریهای مفصلی نیز در صورتی که مصرف دارو لازم باشد، تزریق داخل مفصل موثرتر و با عارضه کمتری همراه است. اخیرا انواعی از کورتون موضعی به شکل انما برای درمان بیماریهای رودهای نیز به بازار عرضه شده ا
ابتدا باید بگوییم عوارض آزاردهنده کورتون چیست که درمان این داروی موثر و مهم را با محدودیت مواجه میکند . بعد از چند روز از مصرف کورتون، قرمزی و پف کردن صورت توجه اطرافیان را جلب میکند. در صورت ادامه مصرف دارو، جمع شدن چربی در پشت گردن و بین کتفها باعث به هم خوردن تناسب اندام خواهد شد. از عوارض دیگری که به دنبال مصرف طولانی کورتون به وجود میآید، رشد موهای زاید روی ران، تنه و صورت که برای خانمها آزاردهنده است. همچنین استفاده طولانی مدت در افراد مستعد میتواند باعث بالا رفتن قند خون و دیابت شود. پوکی استخوان نیز از عوارض شناخته شده مصرف طولانی مدت این داروهاست. از عوارض دیگر باید به افسردگی و فشار خون اشاره شود . به دلیل خاصیت ضد التهابی قوی کورتونها متاسفانه این داروها مورد استفاده بیش از حد و خارج از قاعده قرار میگیرند و عوارض زیادی برجا میگذارند. مثلا در مورد انواع دردهای معمول اسکلتی و عضلانی گاه از کورتون تزریقی استفاده میشود که اثر آن تسکین موقتی درد است و بیمار شروع به استفاده مرتب از این داروها میکند و عوارضی که پیشتر برشمرده شد، گریبانگیر او میشود. در سالهای اخیراستفاده از دگزامتازون تزریقی برای تسکین گلودردهای ویروسی رایج شده است که به دو دلیل خطاست: اول اینکه گاه باعث افت قدرت ایمنی شده و بیماری عفونی شدیدتری را به دنبال خواهد داشت و دوم اینکه اگر مرتب تکرار شود عوارض دارو بیجهت به بیمار تحمیل میشود. مصرف کورتون البته در درمان بسیاری از بیماریها حیاتی و لازم است و باید عوارض آن را به نوعی پذیرفت. خوشبختانه تمهیداتی برای کاهش این عوارض وجود دارد که به آنها اشاره میشود. 1 ـ کورتونها را باید فقط زمانی که لزوم مصرف آن مشخص است، استفاده کنیم. 2 ـ کمترین میزان ممکن را استفاده کنیم و در کوتاه ترین زمان درمان را به پایان برسانیم. 3 ـ تا حد امکان از فرم موضعی مثلا اسپری یا تزریق در مفصل استفاده کنیم. 4 ـ عوارض دارو را با درمانهای کمکی کم کنیم. مثلا برای کاهش عارضه پوکی استخوان استفاده از کلسیم و ویتامینD و برای فشار خون محدودیت نمک مصرفی موثر است. 5 ـ تا حد امکان از داروهای کوتاه اثر مثل هیدروکورتیزون و پردنیزولون استفاده شود. یادآوری این نکته لازم است که برای بسیاری از بیماریها استفاده کوتاه مدت کورتون و برای برخی بیماریها استفاده دراز مدت و حتی مادامالعمر کورتونها لازم است ولی باید عوارض این داروها را بدانیم و هرگز آنها را بیجا مصرف نکنی.
لیست کل یادداشت های این وبلاگ